Ενδομητρίωση
Τι είναι η ενδομητρίωση;
Όταν ιστός του ενδομητρίου βρεθεί εκτός της εσωτερικής επένδυσης της μήτρας τότε μιλάμε για ενδομητρίωση, ένα συχνό γυναικολογικό πρόβλημα που προκαλεί διαταραχές στην έμμηνο ρύση και πόνο.
Πολλές φορές ένα ενδομητρίωμα φαίνεται πάνω ή μέσα στις ωοθήκες ή ακόμα και πίσω από την μήτρα. Επίσης μπορεί να εντοπιστεί στο περιτόναιο ή ακόμα και στο έντερο, την ουροδόχο κύστη και πιο σπάνια στο ορθό.
Όλοι αυτοί οι έκτοποι ιστοί προκαλούν φλεγμονές στην περιοχή της πυέλου, δυσμηνόρροια και βαριά περίοδο στην γυναίκα που μερικές φορές δεν υποχωρεί με χάπια.
Ποια τα συμπτώματα της ενδομητρίωσης;
Το κυριότερο σύμπτωμα που θα συναντήσει κανείς στην ενδομητρίωση είναι ο πόνος χαμηλά στην κοιλιά τις ημέρες της εμμήνου ρύσεως αλλά και το αίσθημα βάρους εκτός περιόδου, λόγω των εστιών της. Μία γυναίκα μπορεί να έχει μία μικρή εστία ενδομητρίωσης και να υποφέρει στην περίοδό της ενώ μία άλλη να είναι γεμάτη συμφύσεις και να μην πονάει καθόλου. Η δεύτερη γυναίκα συνήθως μαθαίνει το πρόβλημα σε έναν έλεγχο υπογονιμότητας, όπου η ενδομητρίωση μπορεί να οφείλεται. Και πάλι δεν είναι απαραίτητο όλες οι γυναίκες με ενδομητρίωση να είναι υπογόνιμες, αλλά σε ένα σημαντικό ποσοστό συμβαίνει.
Συνοπτικά, τα συμπτώματα είναι τα εξής:
- Βαριά περίοδος που με την πάροδο του χρόνου χειροτερεύει και μεγαλώνει σε διάρκεια
- Πυελικός πόνος
- Δυσπαρευνία, δηλαδή ενόχληση ή πόνος κατά την σεξουαλική πράξη
- Προβλήματα στο έντερο (δυσκοιλιότητα ή διάρροια) και επίπονες κενώσεις στην έμμηνο ρύση
- Επώδυνη ούρηση στην εμμηνορυσία
- Μεσοπερίοδοι
- Υπογονιμότητα
Δεν είναι απαραίτητο να έχετε όλα τα παραπάνω συμπτώματα, όμως αρκετά απ’ αυτά είναι χαρακτηριστικά πολλών γυναικών.
Ποιες γυναίκες έχουν ενδομητρίωση;
Σύμφωνα με διάφορες μελέτες, έχει διαπιστωθεί ότι οι γυναίκες με ενδομητρίωση μπορεί να έχουν ιστορικό πόνου στην περίοδο, συνήθως έχουν μέση ηλικία έναρξης συμπτωμάτων τα 27 έτη, έχουν κανονικά περίοδο κάθε μήνα (συνήθως μικρό κύκλο 25 περίπου ημερών) και συνήθως διαγιγνώσκουν το πρόβλημα 2-4 χρόνια μετά την έναρξη των συμπτωμάτων. Συχνά αυτές οι γυναίκες αναφέρουν ότι η μητέρα τους, η θεία τους ή η γιαγιά τους είχε βαριές περιόδους ή είχε διαγνωστεί με ενδομητρίωση. Επίσης οι περισσότερες από τις ασθενείς εμφανίζουν έμμηνο ρύση για πρώτη φορά, μικρές, γύρω στα 12. Γυναίκες στην εμμηνόπαυση, λόγω της έλλειψης ορμονών, πολύ σπάνια θα παρουσιάσουν συμπτώματα.
Πως γίνεται η διάγνωση της ενδομητρίωσης;
Ένας γυναικολογικός υπέρηχος σε μερικές περιπτώσεις είναι ικανός να διαγνώσει ένα ενδομητρίωμα ωοθήκης αλλά όχι ενδομητρίωση σε άλλα πυελικά όργανα. Η σαφής διάγνωση και ταυτόχρονα θεραπεία της πάθησης γίνεται μόνο με λαπαροσκόπηση. Ο χειρουργός γυναικολόγος εντοπίζει τις εστίες και τις αφαιρεί. Πρόκειται για ατραυματικό χειρουργείο ημέρας με πολύ καλά αποτελέσματα.
Μπορεί μία γυναίκα να προβεί σε συντηρητικές λύσεις για την αντιμετώπισή της;
H απάντησή δυστυχώς είναι όχι. Ωστόσο γυναίκες που γυμνάζονται τακτικά, προσέχουν τη διατροφή τους και δεν κάνουν υπέρμετρη χρήση αλκοόλ ή καφεΐνης, υποφέρουν σε μικρότερο βαθμό κατά την έμμηνο ρύση.
Πως προκαλείται η ενδομητρίωση; Ποια αίτια;
Σε μηνιαία βάση το ενδομήτριο αυξάνει το πάχος του για να είναι έτοιμο, γεμάτο με θρεπτικά συστατικά, να υποδεχθεί το γονιμοποιημένο ωάριο σε περίπτωση εγκυμοσύνης.
Εφόσον αυτό συμβεί τότε το ωάριο προσκολλάται στην μήτρα και ξεκινάει η ανάπτυξη του εμβρύου, αν όμως αυτό δεν γίνει, που είναι και το σύνηθες, τότε έρχεται η έμμηνος ρύση και παράλληλα με αυτή οι εστίες της ενδομητρίωσης συμπεριφέρονται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο, δηλαδή αιμορραγούν! Οι εστίες αυτές που αιμορραγούν δεν έχουν έξοδο διαφυγής, όπως το αίμα που προέρχεται από την μήτρα και φεύγει από τον κόλπο, με αποτέλεσμα να μένουν έγκλειστες στα πυελικά όργανα και να φράζουν σιγά σιγά τις γειτονικές περιοχές ή εκείνες από τις οποίες περνάει το γονιμοποιημένο ωάριο (γι’ αυτό και η υπογονιμότητα) ή να κολλάνε μεταξύ τους τα όργανα της λεκάνης.
Πόσο σημαντικό είναι η γυναίκα να γνωρίζει την πάθησή της;
Ο πόνος και τα συμπτώματα της ενδομητρίωσης μπορούν να φέρουν θλίψη, απομόνωση μέχρι και διαταραχές σχέσεων με φίλους, σύντροφο συναδέλφους. Οι γυναίκες συχνά λείπουν από τη δουλειά τους και απέχουν από τις κοινωνικές εκδηλώσεις. Επίσης μπορεί να παρουσιάζουν υπογονιμότητα. Η θεραπεία σε αυτές τις περιπτώσεις θα σταματήσει την έντονη συμπτωματολογία και θα διατηρήσει την υπογονιμότητα που τυχόν απασχολεί την γυναίκα. Πολλές γυναίκες αναφέρουν ότι άλλαξε η κοινωνική τους συναναστροφή και καθημερινότητα μετά από την ενδεδειγμένη θεραπεία.
Πως κάνει ο γυναικολόγος την διάγνωση;
Ο γυναικολόγος μόνο από το ιστορικό της γυναίκας μπορεί να υποψιαστεί ενδομητρίωση. Θα της κάνει υπέρηχο για να επιβεβαιώσει κάποια ευρήματα, αλλά ακόμα κι αν δεν αυτό δεν είναι εφικτό λόγω της θέσης της ενδομητρίωσης, η λαπαροσκόπηση θα δώσει όλες τις απαντήσεις που ψάχνει.
Ο βιοχημικός δείκτης CA 125, αυξάνεται σε περίπτωση ενδομητρίωσης, ωστόσο αυτό δεν είναι απόλυτο και δεν μπορούμε να βασιζόμαστε σε αυτόν. Εναλλακτικά αντί λαπαροσκόπησης, μπορεί να γίνει μαγνητική τομογραφία, με φτωχότερη όμως διάγνωση.
Τίποτα δεν είναι πιο σίγουρο όσο η λαπαροσκόπηση, με την οποία φαίνονται ξεκάθαρα οι εστίες και η έκταση της πάθησης. Επίσης διορθώνει αυτόματα την υπογονιμότητα της γυναίκας και την «καθαρίζει» από τις ενδομητριωσικές εστίες ώστε να ηρεμήσει από την έντονη συμπτωματολογία στις μετέπειτα περιόδους της.
Ανευρίσκονται αιτίες για την ενδομητρίωση;
Υπάρχει ένα κληρονομικό υπόβαθρο, αφού γυναίκα με αδερφή, μητέρα ή γιαγιά με ενδομητρίωση έχει 6 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσει.
Άλλες θεωρίες υποστηρίζουν ότι το ενδομήτριο στην έμμηνο ρύση παλινδρομεί δια μέσω των σαλπίγγων και έτσι εμφυτεύεται σε άλλες περιοχές.
Τέλος υπάρχουν υποστηρικτές των ανοσολογικών ανωμαλιών, που αναφέρουν ότι το ανοσοποιητικό της γυναίκας δεν είναι ικανό να καταστρέψει τους ιστούς ενδομητρίωσης.
Ποια η κατάλληλη θεραπεία για την ενδομητρίωση;
Η κάθε γυναίκα είναι διαφορετική και μπορεί να αναζητήσει θεραπεία σε διαφορετικές περιόδους της ζωής. Για παράδειγμα η θεραπευτική μέθοδος μπορεί να είναι διαφορετική στην γυναίκα που θέλει άμεσα να τεκνοποιήσει και στην γυναίκα που είναι 20 ετών και δεν την ενδιαφέρει προς το παρόν η εγκυμοσύνη. Οι θεραπείες στοχεύουν στην μείωση του πόνου και την αντιμετώπιση της υπογονιμότητας.
Παυσίπονα
Ο γιατρός συστήνει αντιφλεγμονώδη χάπια ή πιο δυνατές ουσίες, αν αυτά δεν έχουν αποτέλεσμα.
Ορμονική θεραπεία
Αν δεν υπάρχει προγραμματισμός εγκυμοσύνης, προτείνεται ορμονική θεραπεία, η οποία έχει καλό αποτέλεσμα σε μικρές εστίες ενδομητρίωσης. Τις ορμόνες μπορεί να τις λάβει μία γυναίκα μέσω δισκίων και ενέσεων.
Τα πιο γνωστά χάπια κατά της ενδομητρίωσης είναι τα αντισυλληπτικά, τα οποία επιδρούν στο ενδομήτριο, μειώνουν την ένταση της περιόδου και των ενδομητριωσικών εστιών αντίστοιχα.
Προγεστερόνη
Η ορμόνη αυτή μειώνει το πάχος του ενδομητρίου στην μήτρα και στις εστίες εκτός αυτής. Μάλιστα η μόνη διενογέστη 2 mg, έχει επιφέρει πολύ σημαντικές αλλαγές στην μείωση του πόνου.
Γοναδοτροπίνες
Οι ορμόνες αυτές σταματούν την περίοδο και στην ουσία μειώνουν τις κύστες ενδομητρίωσης για όσο διαρκεί η θεραπεία. Όταν αυτή σταματήσει τότε επανέρχεται η έμμηνος ρύση και η γονιμότητα της γυναίκας.
Δαναζόλη
Χρησιμοποιείται πλέον σπάνια, καθώς έχει παρενέργειες όπως αύξηση βάρους, ατονία, κεφαλαλγίες κ.α. Ωστόσο διατηρεί τη γονιμότητα.
Χειρουργείο: Είναι η μόνη σίγουρη λύση στην ενδομητρίωση;
Η επέμβαση είναι η μόνη σίγουρη μέθοδος που θα διαγνώσει το πρόβλημα σε βάθος και θα το διορθώσει επιτόπου. Η γυναίκα μπορεί να υποβληθεί σε δύο ειδών επεμβάσεις.
- Την λαπαροσκόπηση, η οποία επιλέγεται σε μικρές εκτάσεις ενδομητρίωσης και είναι μία αναίμακτη και ανώδυνη μέθοδος με πολύ καλά αποτελέσματα.
- Την λαπαροτομία (υστερεκτομή), η οποία είναι ολοκληρωμένη λύση για μεγάλες συμφύσεις και εκτεταμένη ενδομητρίωση. Αυτή η μέθοδος επιλέγεται όταν η γυναίκα είναι άνω των 45 ετών και δεν επιθυμεί εγκυμοσύνη.
Η λαπαροσκόπηση γίνεται μέσω τριών πολύ μικρών οπών στην κοιλιά. Αφού αφαιρούνται οι εστίες αποστέλλονται για ιστολογικό έλεγχο. Η νάρκωση είναι ολική, η γυναίκα κινητοποιείται άμεσα και μπορεί την επόμενη ημέρα να επιστρέψει σπίτι της.
Σχετικά Video
