Η ενδομητρίωση είναι ένα πολύ συχνό γυναικολογικό πρόβλημα. Ο βλεννογόνος ιστός που καλύπτει το εσωτερικό τοίχωμα της μήτρας (ενδομήτριο) αναπτύσσεται σε διαφορετικά μέρη του σώματος της γυναίκας όπως στις ωοθήκες, στις σάλπιγγες, στην εξωτερική επιφάνεια της μήτρας, στον τράχηλο της μήτρας, στο αιδοίο, στο περιτόναιο, στο έντερο, την ουροδόχο κύστη ή το ορθό. Υπολογίζεται ότι η ενδομητρίωση εμφανίζεται στο 10% περίπου των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας και στο 25-35% των γυναικών με προβλήματα υπογονιμότητας.
Συμπτώματα Ενδομητρίωσης
Ο πόνος είναι τo πιο συχνό σύμπτωμα της ενδομητρίωσης. Συνήθως οι γυναίκες πονούν χαμηλά στην κοιλιά. Η ένταση του πόνου δεν εξαρτάται από την έκταση της. Μερικές γυναίκες δεν έχουν συμπτώματα πόνου παρότι η ενδομητρίωση είναι διάσπαρτη σε πολύ μεγάλες περιοχές.
Τα συμπτώματα της ενδομητρίωσης περιλαμβάνουν:
- Έντονη δυσμηνόρροια (πόνος περιόδου)
- Χρόνιος πυελικός πόνος
- Δυσπαρεύνεια
- Επίπονες γαστρεντερικές ενοχλήσεις και έντονη ούρηση στην εμμηνορρυσία
- Βαριές και μακριές εμμηνορρυσίες
- Υπογονιμότητα
Διάγνωση της ενδομητρίωσης
Ο ιατρός θα πάρει ένα ιστορικό της ασθενούς από το οποίο και θα υποψιαστεί πιθανή ενδομητρίωση. Η διάγνωση θα γίνει από την γυναικολογική εξέταση κατά την οποία συνήθως ψηλαφούνται ενδομητριωσικές εστίες. Με τον υπερηχογραφικό έλεγχο διαγιγνώσκονται εστίες ενδομητρίωσης στις ωοθήκες και τις σάλπιγγες.
Η τελική μέθοδος διάγνωσης είναι η λαπαροσκόπηση. Με την λαπαροσκόπηση βλέπουμε ξεκάθαρα όλες τις εστίες, το μέγεθος και την έκταση της ενδομητρίωσης.
Θεραπεία ενδομητρίωσης
Η θεραπεία που επιλέγεται για την κάθε γυναίκα είναι εξατομικευμένη κι αφορά στα συμπτώματα, την αναπαραγωγική ηλικία και τον οικογενειακό της προγραμματισμό.
Παυσίπονα
Σε γυναίκες με ελαφρά συμπτωματολογία, ο ιατρός συστήνει παυσίπονα, όπως ibuprofene ή naproxene. Αν αυτά δεν έχουν αποτέλεσμα τότε μπορούν να συστηθούν ισχυρότερα παυσίπονα.
Ορμονική Θεραπεία
Η ορμονική θεραπεία συστήνεται σε γυναίκες που δεν προγραμματίζουν στο άμεσο χρονικό διάστημα εγκυμοσύνη. Η ορμονική θεραπεία είναι καλύτερη σε μικροεστιακή ενδομητρίωση χωρίς ιδιαίτερα ισχυρούς πόνους.
- Αντισυλληπτικά και Προγεστερόνη: Τα αντισυλληπτικά μειώνουν τις φυσικές ορμόνες που επιδρούν στο ενδομήτριο. Μειώνουν την περίοδο σε ποσότητα και διάρκεια και έχουν την ίδια επίδραση και στις ενδομητριωσικές κύστεις. Έτσι μειώνεται η ποσότητα του αίματος και του ιστού που κατακρατείται κάθε μήνα στις έκτοπες εστίες. Η προγεστερόνη λαμβάνεται από τις γυναίκες που δεν μπορούν να πάρουν οιστρογόνα και έχει την ίδια δράση με το αντισυλληπτικό.
- Γοναδοτροπίνες: Οι γοναδοτροπίνες θέτουν τον γυναικείο οργανισμό σε ‘ψευτοεμμηνόπαυση’ σταματώντας για λίγο την περίοδο. Έτσι μειώνονται οι έκτοπες ενδομητριωσικές κύστες και όταν η θεραπεία συνεχιστεί για 3-6 μήνες πολλές φορές εξαφανίζονται. Σταματώντας την θεραπεία επανέρχεται αυτόματα η περίοδος και βελτιώνεται η γονιμότητα της γυναίκας.
Χειρουργική θεραπεία
Η χειρουργική επέμβαση γίνεται με:
- Λαπαροσκοπική μέθοδο, αφαιρώντας ή καταστρέφοντας όλες οι εμφανείς εστίες και κύστεις της ενδομητρίωσης. Ο πόνος είναι ελάχιστος και με την μέθοδο αυτή ελαχιστοποιείται η πιθανότητα μετεγχειρητικών συμφύσεων.
- Λαπαροτομία: Η λαπαροτομία χρησιμοποιείται σε πολύ εκτεταμένη ενδομητρίωση, όταν στα όργανα της γυναικείας πυέλου έχουν δημιουργηθεί πολλές συμφύσεις και είναι αδύνατη η λαπαροσκόπηση.
