Με την ευρεία διάδοση της εξωσωματικής γονιμοποίησης σαν μεθόδου θεραπείας της υπογονιμότητας, (ανδρικής και γυναικείας), η ιατρική πρακτική άλλαξε σε σχέση με την χρήση της Χειρουργικής. Συγκεκριμένα, περιορίστηκε σημαντικά η χρήση της Αναπαραγωγικής Χειρουργικής που θεωρείται όχι τοσο αποτελεσματική ή και ξεπερασμένη. Από την άλλη μεριά, η παρατήρηση οτι το ποσοστό επιτυχίας της εξωσωματικής γονιμοποίησης αυξάνεται σημαντικά μετά από αφαίρεση ή αποσύνδεση υδροσαλπίγγων, οδήγησε στην συνηθισμένη απόφαση οχι μόνο της μη-επιδιόρθωσης, ανοικτά ή λαπαροσκοπικά αλλά και της αφαίρεσής τους. Παρ’όλα αυτά, η Αναπαραγωγική Χειρουργική εξακολουθεί να είναι απαραίτητη για την υστεροσκοπική ή λαπαροσκοπική διόρθωση συγγενών ή επίκτητων ανωμαλιών όπως διαφραγματοφόρος μήτρα, ινομυώματα, συμφύσεις και πολύποδες ενώ σε συγκεκριμένες περιπτώσεις είναι δυνατόν να αποπειραθεί κανείς και χειρουργική διόρθωση περικωδωνικών συμφύσεων ή φιμωτικών σαλπίγγων με σκοπό να αποφύγει ένα ζευγάρι να υποβληθεί σε κάποια διαδικασία υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.
Η Γυναικολογική Αναπαραγωγική Χειρουργική περιλαμβάνει ανοικτές ή ενδοσκοπικές (υστεροσκοπικές και λαπαροσκοπικές) επεμβάσεις που αποσκοπούν στην αποκατάσταση της γονιμότητας και διακρίνονται σε:
Υστεροσκοπικές επεμβατικές πράξεις
…δηλαδή αφαίρεση προβαλλόντων ινομυωμάτων, πολυπόδων ή διατομές συμφύσεων και διαφραγμάτων, καθώς και σε καθετηριασμό και διάνοιξη εγγύς αποφράξεως σαλπίγγων. Με το υστεροσκόπιο βλέπουμε και καταγράφουμε το εσωτερικό της μήτρας και μπορούμε να πιστοποιήσουμε οτι η κοιλότητα είναι φυσιολογική, και άν στο εσωτερικό της μήτρας υπάρχουν πολύποδες, συμφύσεις, διαφράγματα ή ινομυώματα αυτά μπορούν άμεσα να αφαιρεθούν ή να διαταμούν. Με τη σημερινή τεχνολογία μπορούμε να αφαιρούμε πολύποδες και να λύουμε συμφύσεις ενώ με την χρήση διπολικών (για λόγους ασφαλείας) ρεσεκτοσκοπίων έχουμε την ικανότητα να “ξυρίζουμε” ακόμα και μεγάλα ινομυώματα από το εσωτερικό της μήτρας.
Ειδικά για ινομυώματα που προβάλλουν μερικά ή ολικά στην κοιλότητα, η υστεροσκοπική προσέγγιση είναι όχι μόνο ευκολότερη σε σχέση με κοιλιακή μυομεκτομή αλλά και επιβεβλημένη αφού έτσι διαφυλάσσεται με τον καλύτερο τρόπο η κοιλότητα του ενδομητρίου από το σχηματισμό συμφύσεων. Επιπλέον, μετά από μιά τέτοια επέμβαση που δεν τέμεται το μυομήτριο, δεν είναι απαραίτητη η καισαρική σε περίπτωση γέννας. Μια εξεζητημένη υστεροσκοπική επέμβαση, ο εκλεκτικός καθετηριασμός της σάλπιγγας μπορεί επίσης να αποκαταστήσει προσωρινά την διαβατότητα σε περιπτώσεις “εγγύς απόφραξης” της μήτρας και να επιτρέψει σε ένα ζευγάρι να πετύχει εγκυμοσύνη χωρίς να χρειάζεται να καταφύγει σε κάποια διαδικασία εξωσωματικής γονιμοποίησης.
Λαπαροσκοπικές επεμβατικές πράξεις
..δηλαδή λύση περιτοναϊκών συμφύσεων, λύση σαλπιγγικών συμφύσεων, φιμπριοπλαστικές και νεοσαλπιγγοστομίες, που όλες μαζί στοχεύουν στην αποκατάσταση της φυσιολογικής λειτουργίας των σαλπίγγων. Από την 10ετία του ’80 έχει παρατηρηθεί μια έκρηξη στην χρήση της Λαπαροσκοπικής Γυναικολογικής Χειρουργικής. Σε περιπτώσεις υπογονιμότητας λόγω σαλπιγγικών προβλημάτων ή συμφύσεων και ενδομητρίωσης, αν η εξωσωματική γονιμοποίηση δεν είναι δυνατή ή επιθυμητή, η Αναπαραγωγική Λαπαροσκοπική Χειρουργική μπορεί να βοηθήσει (φωτογραφία 1,2,3,4). Παρά το γεγονός οτι η εξωσωματική γονιμοποίηση είναι ένα πολύ επιτυχές εργαλείο, σε περιπτώσεις όπου το πρόβλημα είναι αμιγώς ανατομικό, και αν το ζεύγος έχει και το χρόνο και τη διάθεση, είναι δυνατόν με λαπαροσκοπική διόρθωση των σαλπίγγων να επιτευχθεί εγκυμοσύνη ή και σειρά εγκυμοσυνών. Επειδή βέβαια η λαπαροσκοπική διόρθωση για να θεωρηθεί αποτυχημένη πρέπει να περάσουν τουλάχιστον 6 μήνες ελεύθερης επαφής μετά την διόρθωση, κάτι τέτοιο είναι πιθανή λύση μόνο για νεαρότερα ζευγάρια. Ειδική μνεία πρέπει να γίνει στην μεγάλη στροφή που έχει γίνει στην αναπαραγωγική χειρουργική με την παρατήρηση οτι όταν υπάρχουν υδροσάλπιγγες, η λαπαροσκοπική αφαίρεη ή απολίνωσή τους αυξάνει την πιθανότητα επιτυχίας της εξωσωματικής, μια στροφή 180 μοιρών από την προσπάθεια διόρθωσής τους που γινόταν στο παρελθόν.
Μικροχειρουργική σαλπίγγων
Οι έμπειροι γιατροί του κέντρου μας έχουν εκπαιδευτεί και στις πιό λεπτές εχνικές της Αναπαραγωγικής Χειρουργικής, δηλαδή τη μικροχειρουργική των σαλπίγγων για διόρθωση των σαλπίγγων με νεοσαλπιγγοστομία ή φιμπριοπλαστική. Αυτές οι μέθοδοι, σε συγκεκριμένα περιστατικά που για κάποιους λόγους δεν θέλουν ή δεν μπορούν να υποβληθούν σε διαδικασίες υποβοηθούμενης αναπαραγωγής μπορεί να βοηθήσουν ένα ζευγάρι να πετύχει το σκοπό του.